Diagnostyka pneumonologiczna w populacji pediatrycznej do chwili uruchomienia Ogólnopolskiej Sieci Diagnostyki Układu Oddechowego u Dzieci miała słabą pozycję. Szpitalne oddziały pneumonologii dziecięcej były słabo wyposażone, a sprzęt jaki posiadału w dużym stopniu był zdekapitalizowany i stary, zwłaszcza w przypadku badań czynnościowych układu oddechowego. Działania Orkiestry, które doprowadziły do stworzenia jednolitej Ogólnopolskiej Sieci Diagnostyki Układu Oddechowego u Dzieci w oparciu o uznane ośrodki pulmonologiczne w kraju pozwoliły na zapewnienie dostępu do nowoczesnych technik diagnostycznych wszystkim potrzebującym.
Mianem badań czynnościowych układu oddechowego określa się techniki pomiarowe służące ocenie stanu układu oddechowego, jego właściwości fizycznych, stopnia rozwoju i charakteru i rozległości zmian spowodowanych przez choroby. Prawie każdy słyszał słowo „spirometria” – i zwykle od tego zaczyna się badanie czynnościowe układu oddechowego. Nie jest to jednak badanie przynoszące wszystkie informacje na temat stanu układu oddechowego, dodatkowo jest badaniem trudnym – i mimo wszystko nie wszędzie dostępnym. Inne, rzadziej stosowane badania: pletyzmografia całego ciała, pomiary dyfuzji, pomiary oscylometryczne czy badanie poziomu tlenku azotu w wydychanym powietrzu uzupełniają i poszerzają wiedzę nt. stanu układu oddechowego. Pozwalają potwierdzać lub wykluczać wstępną diagnozę i mają ugruntowane miejsce w pneumonologii pediatrycznej.
To co w pediatrii jest niezwykle istotne, to możliwość badań nieinwazyjnych, powtarzalnych i pozwalających na ich ocenę również w szerszym gronie specjalistów. Takie możliwości daje również przezklatkowe badanie ultrasonograficzne płuc. To w praktyce możliwość wykorzystania „drugiego stetoskopu” przez lekarzy specjalistów, a nowoczesne technologie poszerzające możliwości badania USG mogą dzięki upowszechnieniu tej techniki diagnostycznej znaleźć coraz szersze zastosowanie w rozpoznawaniu chorób układu oddechowego u dzieci.
Wkład i pomoc WOŚP w zorganizowanie Ogólnopolskiej Sieci Diagnostyki Układu Oddechowego u Dzieci przełożyły się w istotny sposób na zwiększenie dostępności nowoczesnych technik diagnostycznych. Podniósł się rónież poziom wykonywanych przez dziecięce oddziały pulmonologiczne badań, zapewniając jednolite standardy i możliwości postępowania, pełną wymienność danych i możliwość współpracy między ośrodkami. Wykorzystaliśmy szansę, jaka przed nami stanęła, ujednolicając i unowocześnieniając możliwości diagnostyczne w jednym z ważniejszych obszarów pediatrii – pneumonologii dziecięcej.
Zbigniew Doniec